محصولات پتروشیمی به موادی اشاره دارند که از نفت خام یا گاز طبیعی تولید می‌شوند و در صنایع مختلف به کار می‌روند. این محصولات شامل انواع پلاستیک‌ها (مانند پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن، پلی‌وینیل کلراید)، کودهای شیمیایی (مانند آمونیاک و اوره)، مواد شیمیایی صنعتی (مانند اتیلن، پروپیلن، بنزن، تولوئن)، لاستیک‌های مصنوعی و مواد شوینده می‌باشند. این مواد به عنوان مواد اولیه در تولید محصولات مختلف مانند بسته‌بندی‌ها، لباس‌ها، لوازم الکترونیکی، داروها و بسیاری دیگر از کالاهای مصرفی به کار می‌روند.
در سالهای اخیر، بازار جهانی محصولات پتروشیمی رشد چشمگیری داشته است. ارزش بازار جهانی پتروشیمی در سال 2020 به بیش از 550 میلیارد دلار رسید و انتظار می‌رود که تا سال 2028 به حدود 958.42 میلیارد دلار افزایش یابد. این افزایش ناشی از تقاضای فزاینده برای پلاستیک‌ها و مواد شیمیایی صنعتی در صنایع مختلف مانند خودروسازی، ساختمان‌سازی و بسته‌بندی است. به عنوان مثال، تقاضای جهانی برای اتیلن تا سال 2026 به 196 میلیون تن متریک و برای پروپیلن به 131 میلیون تن متریک خواهد رسید.
صادرات محصولات پتروشیمی یکی از عوامل کلیدی در تجارت جهانی است. به عنوان مثال، حدود 95 درصد از تمام کالاهای تولیدی به نوعی به پتروشیمی‌ها وابسته هستند. عربستان سعودی به عنوان بزرگترین صادرکننده محصولات پتروشیمی در جهان شناخته می‌شود و منطقه آسیا-پاسیفیک بیش از 50 درصد تولید جهانی را در سال 2020 به خود اختصاص داده است.
برترین صادرکنندگان محصولات پتروشیمی در جهان
چندین کشور به عنوان صادرکنندگان اصلی محصولات پتروشیمی در جهان شناخته می‌شوند. عربستان سعودی بزرگترین صادرکننده محصولات پتروشیمی در سطح جهان است. این کشور به دلیل دسترسی به منابع غنی نفت و گاز و همچنین سیاست‌های حمایتی دولت در توسعه صنایع پتروشیمی، توانسته است موقعیت خود را به عنوان پیشرو در این حوزه حفظ کند. به دنبال عربستان، ایالات متحده نیز به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات پتروشیمی قرار دارد. رونق تولید شیل گاز در آمریکا به کاهش هزینه‌های تولید پتروشیمی کمک کرده و این کشور را به یک تولیدکننده با هزینه پایین تبدیل کرده است.
چین نیز یکی از صادرکنندگان عمده محصولات پتروشیمی است، هرچند که به عنوان بزرگترین مصرف‌کننده این محصولات نیز شناخته می‌شود. چین با داشتن ظرفیت‌های تولید بالا و دسترسی به بازارهای بزرگ داخلی و خارجی، نقش مهمی در صنعت پتروشیمی جهانی ایفا می‌کند. علاوه بر این، کشورهایی مانند کره جنوبی، ژاپن و هند نیز به عنوان تولیدکنندگان و صادرکنندگان مهم در این صنعت شناخته می‌شوند. منطقه خاورمیانه و آسیا-پاسیفیک به دلیل دسترسی به مواد اولیه ارزان و تقاضای بالای بازار، سهم قابل توجهی از تولید و صادرات جهانی را دارند.
صادرات محصولات پتروشیمی از ایران به سایر کشورها
ایران یکی از تولیدکنندگان بزرگ محصولات پتروشیمی در خاورمیانه است و به چندین کشور در سراسر جهان، به‌ویژه کشورهای آسیایی و اروپایی، محصولات پتروشیمی صادر می‌کند. عمده‌ترین مقاصد صادراتی ایران شامل چین، هند، ترکیه، امارات متحده عربی و برخی کشورهای اروپایی می‌باشد. صادرات محصولات پتروشیمی به عنوان یکی از منابع اصلی درآمد ارزی ایران محسوب می‌شود و حجم صادرات این محصولات نقش مهمی در اقتصاد کشور دارد.
حجم و ارزش صادرات محصولات پتروشیمی ایران به عوامل متعددی بستگی دارد که شامل قیمت جهانی نفت، نرخ ارز، و شرایط تحریمی می‌باشد. به طور کلی، ارزش صادرات پتروشیمی ایران به میلیاردها دلار در سال می‌رسد و سود حاصل از آن به دلیل هزینه‌های پایین تولید در ایران قابل توجه است.
در ایران، چندین شهر و منطقه مهم وجود دارد که به تولید محصولات پتروشیمی می‌پردازند. این مناطق شامل عسلویه، ماهشهر، و بندر امام خمینی در جنوب کشور می‌باشد که به عنوان قطب‌های اصلی پتروشیمی ایران شناخته می‌شوند. این مناطق با دسترسی به منابع غنی گاز طبیعی و نفت خام و همچنین نزدیکی به خلیج فارس برای صادرات، نقش کلیدی در تولید و صادرات محصولات پتروشیمی دارند.
صادرات محصولات پتروشیمی از ایران به امارات
صادرات محصولات پتروشیمی از ایران به امارات متحده عربی یکی از بخش‌های مهم تجارت بین دو کشور است. امارات به عنوان یک مرکز تجاری منطقه‌ای، نقش مهمی در واردات و توزیع مجدد محصولات پتروشیمی دارد. از این رو، حجم قابل توجهی از صادرات پتروشیمی ایران به این کشور ارسال می‌شود. محصولات اصلی پتروشیمی که از ایران به امارات صادر می‌شود شامل پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن، و سایر محصولات پلاستیکی است که در صنایع مختلف امارات به کار می‌روند.
با توجه به تحریم‌های اقتصادی و تغییرات در بازارهای جهانی، میزان دقیق صادرات ممکن است متغیر باشد، اما به طور کلی، صادرات پتروشیمی به امارات همچنان بخش قابل توجهی از تجارت خارجی ایران را تشکیل می‌دهد. این تجارت برای ایران به دلیل نزدیکی جغرافیایی و وجود زیرساخت‌های حمل و نقل مناسب در منطقه بسیار مهم است. همچنین، امارات به دلیل نقش خود به عنوان یک مرکز ترانزیت در منطقه، امکان دسترسی به بازارهای بین‌المللی را برای محصولات پتروشیمی ایران فراهم می‌کند.
همچنین صادرات مصالح ساختمانی به امارات و صادرات سیم و کابل به امارات در سالهای اخیر با سودآوری بالایی همراه بوده است.
