سنگ آهن به دو نوع عمده مگنتیت و هماتیت تقسیم میشود. مگنتیت با خلوص بالا (تا ۷۰ درصد آهن) بیشتر در صنایع فولادسازی کاربرد دارد، بهویژه در فرآیند احیا مستقیم. هماتیت با درصد خلوص پایینتر (حدود ۶۰ درصد) نیز در تولید فولاد استفاده میشود، اما استخراج آن به دلیل هزینههای پایینتر اقتصادیتر است. به غیر از این دو نوع، انواع کمتری شناخته شده مانند لیمونیت و سیدریت نیز وجود دارند که به دلیل خلوص کمتر، کمتر مورد استفاده قرار میگیرند.
از نظر صادرات، میزان صادرات سنگآهن در جهان در سال ۲۰۱۹ به حدود ۱۲۲.۵ میلیارد دلار رسید و ارزش آن نسبت به سال ۲۰۱۵ حدود ۷۴ درصد رشد داشته است. استرالیا و برزیل دو صادرکننده اصلی سنگآهن هستند و تقریباً ۷۵ درصد از صادرات جهانی را به خود اختصاص میدهند. سهم اروپا، آسیا و آفریقا نیز به ترتیب ۹، ۶.۹ و ۵.۹ درصد است.
برترین صادرکنندگان سنگ آهن جهان
استرالیا بزرگترین صادرکننده سنگ آهن جهان است و ۵۴ درصد از کل صادرات سنگ آهن را به خود اختصاص داده است. این کشور در سال ۲۰۲۱ حدود ۹۰۰ میلیون تن سنگ آهن تولید کرده است. پس از استرالیا، برزیل با سهم ۲۱ درصدی دومین صادرکننده بزرگ جهان است. برزیل نیز یکی از کشورهایی است که با افزایش ظرفیتهای تولید خود توانسته جایگاه دوم را به دست آورد.
کشورهای دیگر مانند چین، هند و روسیه بیشتر تولیدات سنگ آهن خود را برای مصرف داخلی نگه میدارند و سهم کوچکی از صادرات را به خود اختصاص میدهند. چین اگرچه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سنگ آهن است، اما به دلیل نیاز زیاد خود به فولاد، واردات عظیمی از استرالیا و برزیل انجام میدهد. در سال ۲۰۲۱، میزان صادرات جهانی سنگ آهن به حدود ۲۱۷.۶ میلیارد دلار رسیده که رشد قابل توجهی نسبت به سالهای قبل دارد.
مقاصد صادراتی سنگ آهن ایران
ایران با دارا بودن ذخایر غنی سنگ آهن، یکی از صادرکنندگان مهم در منطقه است. بیش از ۹۰ درصد از تولید سنگآهن ایران به کشورهای آسیای شرقی و چین صادر میشود. در سال ۲۰۲۰، صادرات سنگآهن ایران حدود ۲۰ میلیون تن گزارش شده است که به دلیل وجود تحریمها و محدودیتهای بینالمللی، این مقدار ممکن است در برخی سالها نوسان داشته باشد.
سودآوری صادرات سنگ آهن ایران به نوسانات بازار جهانی و قیمت مواد معدنی وابسته است. به طور میانگین، هر تن سنگ آهن ایران حدود ۵۰ تا ۶۰ دلار قیمت دارد و سود حاصل از صادرات سالانه سنگ آهن ایران حدود یک میلیارد دلار تخمین زده میشود. با این حال، تحریمهای اقتصادی و محدودیتهای بینالمللی ممکن است تأثیرات منفی بر حجم و سودآوری این صادرات بگذارند.
صادرات سنگ آهن از ایران به چین
چین بزرگترین واردکننده سنگ آهن ایران است و بیش از ۹۰ درصد از صادرات سنگ آهن ایران به این کشور انجام میشود. به دلیل وابستگی شدید چین به منابع معدنی برای صنایع فولادی خود، روابط تجاری بین ایران و چین در این زمینه بسیار قوی است. در سالهای اخیر، ایران حدود ۲۰ میلیون تن سنگ آهن به چین صادر کرده است. همچنین صادرات سنگ به چین و صادرات قیر به چین در سالهای اخیر بسیار مورد توجه و قوی بوده است.
به دلیل تحریمها و محدودیتهای تجاری، حجم صادرات سنگ آهن ایران به چین دچار نوساناتی شده، اما همچنان چین به عنوان بزرگترین بازار صادراتی ایران باقی مانده است. قیمت هر تن سنگآهن صادراتی به چین به عواملی مانند تقاضای جهانی، قیمت فولاد و هزینههای حمل و نقل بستگی دارد که همه این موارد میتواند سودآوری صادرات را تحت تأثیر قرار دهد.